Սկիզբը՝ այստեղ
(ուղեցույց նրանց համար, ովքեր ցանկանում են ուսումնասիրել Հայաստանի Հանրապետության վերջին վեց՝ 2018-2024 թթ., տարիների պատմությունը)
ԳԼՈՒԽ ՏԱՍՆՅՈԹԵՐՈՐԴ
(կամ` Полиграф Полиграфович Шариков-ների ժամանակը)
2018-ի ապրիլից ժամանակի ծիրից դուրս պրծած ու նախորդ դարի (1917-ի) անցուդարձի բովում հայտնված հետհեղափոխական Հայաստանը «ժողովրդավարության բաստիոն» հռչակած «վոժդը», նոր սովորույթներ ու ծիսակարգեր է ներմուծում «ցեղակիցների» համար:
Նրանց լապշայակախ ականջները հարմարեցնում է հարբած ու միմյանց ֆիզիոնոմիա նախշած բոմժերի շրջապատին բնորոշ բառապաշարին:
Ինչպես պատկերավոր ասում էին.
- Аннушка лапшу варит, а Николашка ее всем на уши вешает!
Լապշա կախող Николашка-ի` երկրի «բարձր» ամբիոններից հնչեցրած պղծախոսությունն ու մասսաների ունկերից կախ տվածը, վկայում են ո՛չ միայն նրա պլեբեյական ծագման, այլև ներաշխարհի խոր տրավմաների, հոգեկան շեղումների ու սեռական լուրջ խնդիրների մասին:
Սակայն այդ «մանրուքները» հետաքրքիր չեն:
Ոչ ոք չի՛ էլ ճգնում մտաբերելու հայտնի ճշմարտությունը` «սատանան հենց մանրուքների մեջ է»:
Ո՜վ ժամանակ կամ տրամադրություն ունի զուգահեռներ անցկացնելու հայաստանցու խաղաղ կյանքը խաթարած «մանրամասների» ու ժողովրդական բանահյուսության փիլիսոփայական ժանրից հիշատակված ինչ-որ նմուշի միջև:
Ի՜նչ պահն է համապատասխան եզրահանգումների, երբ ամենայն տմույնի «հանրագումար չարքը» մարդու կերպարանք առած շարունակում է ծղրտալ ու թեժացնել-բորբոքել լյումպենի ստոր բնազդները, հոգու մութ խորշերում մոլեգնող դժոխային կրքերն ու «հեշտ և շուտ հարստանալու» ակնկալիքները:
«Հերթով բացահայտելու ենք ՀՀ բոլոր թալանչիներին»:
«Սերժ Սարգսյանն ու Ռոբերտ Քոչարյանը ձեզանից թալանածը վերադարձնելու են կոպեկ առ կոպեկ»,- հավատացնում-հավաստիացնում է կործանարար էներգիայի գեներատորը:
Բոլոր հմայվածները` անկախ տարիքից ու սեռից, կրկին ու կրկին շտապում են փողոց, երկրպագելու «առատության եղջյուրից» խոստումներ շռայլողին, հընթացս էլ մասնակից դառնալու հետհեղափոխական ակնկալվող զարգացումներին` «նախկինների» ունեցվածքը մեջ-մեջ անելուն և սեփական «կտորը», թեկուզ և փոքր, փախցնելուն:
Տիրող իրականությունը ճիշտ և ճիշտ Բուլգակովի նկարագրած` Շարիկովի և պրոֆեսոր Պրեոբրաժենսկու հանրահայտ երկխոսության պատկերն է վերարտադրում արդեն մեր օրերում.
-Куда это Вы, Шариков?
-Да вот, Филипп Филиппыч, решил двинуть себя в президенты.
-Ну и зачем Вам это нужно?
-Да Вы посмотрите! Власть погрязла в роскоши, безделье, коррупции и разврате!
-И Вы голубчик, хотите со всем этим бороться?
-Смешно говорите профессор! Я хочу во всем этом участвовать!
Մեծ է, շա՜տ մեծ նախկինների «ինչքի» կուլակաթափությանը մասնակցության հայտ ներկայացրածների քանակը:
Գործընթացից սեփական «հասանելիքը» ստանալու
խոստումներից էլեկտրականացած զանգվածներն ուշի-ուշով հետևում են իրենց «Բենամուկիի» յուրաքանչյուր արտահայտությանն ու շարժմանը:
Եթե նա հերմաֆրոդիտի ձայնով ղժղժում է, ինչ-որ մեկի անունը տալիս, շարքային վայրենիները «նիզակներն» օդում թափահարելով բառաչում են` «դը՜մփ-դը՜մփ հու՜ու՜ու՜» և հարձակվում «վոժդի» թիրախում հայտնված անբախտի վրա, որ «ցիցը հանեն»:
Իսկ «ցեղի առաջնորդը» ժամ առ ժամ իր «շրջիկ կրկեսին» նոր իմաստ ու բովանդակություն է հաղորդում` էժանագին արարները «հարստացնում» նոր համարներով:
Զորօրինակ, աշխարհի ամենատես աչքի առաջ արդեն որերորդ անգամ ցուցադրում է իր «աննախադեպությունը»` հենց փողոցում, թամաշայի եկածների ոռնոցների ուղեկցությամբ նախարարներ է ազատում աշխատանքից ու հրամանագրեր ստորագրում:
Այնուամենայնիվ, վարչապետի աթոռին տեղադրված սույն առարկան` «Բենամուկին», արդեն քանի՜ ամիս շարունակվող իր աննորմալ պահվածքով, «լայվերով»` անգամ սանհանգույցներից, հիստերիայով ի՞նչ ուղերձ է հղում ո՛չ միայն գիշատչի հակումներ ցուցադրող «ցեղակիցներին», այլև մնացյալ հայաստանցիներին, արցախցիներին, սփյուռքահայությանը:
Նրա ողջ ասելիքը բանաձևվում է մեկ բառով` դատարկություն:
Հետհեղափոխական անցած ժամանակահատվածն ամբողջ «հմայքով» ի ցույց է դնում սույն դժբախտի իսկապես «զրոյական» կետը` զրո օրակարգ, զրո ծրագիր, զրո գաղափար, զրո ապագա, բայց «երկրաչափական պրոգրեսիայով» աճող անհագուրդ ախորժակ` և՛ ուղղակի, և՛ փոխաբերական իմաստներով:
Նա միայն մեկ բան է հստակ ասում`
սկսելու է քաղաքական հետապնդումներ, բռնաճնշումներ, հաշվեհարդարներ` ազգային հերոսների, իրեն քննադատողների, չընդունողների, հակառակորդ քաղաքական ուժերի ու լրատվամիջոցների նկատմամբ:
Իսկ ի՞նչ է պետք գեոքաղաքական ուժային համապատասխան
կենտրոն-«լաբորատիրաներում» մշակված և («ինքնակամ-մահապարտ» դարձած) «ոմն»-ի ճենճոտ ուսապարկ խոթած այդ ծրագրի իրականացման համար:
Անշուշտ արական ու իգական սեռերի Полиграф Полиграфович Шариков-ների հոծ բանակ-բազմություն:
Հռետորական հարց` ամենից շատ ինչո՞վ է հարուստ Հայաստանը:
Ճիշտ է` ամենատարբեր սեռի ու ռանգի շարիկովներով, որոնց լսելիքը հետհեղափոխական Հայաստանում դեռևս շոյում են «հեղափոխության» ալիքի վրա իշխանության եկած «ազգային դավաճանների» նողկալի ճվճվոցները:
Ովքե՞ր են դրանք:
Անցյալի, ներկայի նաև ապագայի բոլո՛ր դավաճաններին հնարավոր չէ առավել լավ բնութագրել, քան ներկայացրել է Չարենցը «Երկիր Նաիրի»-ում.
«Մի քանի լղրճուկ սինլքորներ, ինչպես ասում էր Համո Համբարձումովիչը, կամ հայվարա սանքյուլոտներ, ինչպես կարծում էր անգլիախոս Հաջի Օնիկ էֆենդին և չհասկացողին թարգմանում ու հասկացնում, որ սանքյուլոտներ նշանակում է- անվարտիք շներ, կարծես թե վարտիքավոր շներ էլ են լինում»:
2018-ի «թավիշ»-ի օրերին ո՞վ էր «սանքյուլոտների», իմա` «անվարտիք շների» առաջնորդը:
Արյուռուշտ մի թերուս, թուրք-ադրբեջանական մի լրտես, որ Գյումրի-Երևան ճանապարհին իրեն միացած անտեր մի շան և «անվարտիք ավարաների» օգնությամբ «իրականություն» դարձրեց Էրդողան-Ալիև տանդեմին և մյուս տերերին տված խոստումը` երկիր Նաիրին ու հայությանն ուղղորդել «նոր» հուն` անապագա ապագա:
ՍՏՈՒԳՈՂԱԿԱՆ ՀԱՐՑԵՐ ՏԱՍՆՅՈԹԵՐՈՐԴ ԳԼԽԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ
1. Ժամանակի ծիրից դուրս պրծած հետհեղափոխական Հայաստանը որտե՞ղ հայտնվեց:
2. Ի՞նչ պատկերավոր արտահայտությամբ էին ներկայացնում հանրության ականջներից լապշա կախող զույգին:
3. Николашка-ն ի՞նչ միջոցներով էր բորբոքում լյումպենի ստոր բնազդները:
4. Ի՞նչ բառով էին բանաձևում «վոժդի» ասածները:
5. Ի՞նչ էր պետք գեոքաղաքական ուժային համապատասխան
կենտրոն-«լաբորատիրաներում» մշակված և («ինքնակամ-մահապարտ» դարձած) «ոմն»-ի ճենճոտի ուսապարկ խոթած ծրագրի իրականացման համար:
6. Հատկապես ինչո՞վ է հարուստ Հայաստանը:
7. Ինչպե՞ս է բնութագրում Չարենցն «ազգային դավաճաններին»:
8. 2018-ի «թավիշ»-ի օրերին ո՞վ էր «սանքյուլոտների», իմա` «անվարտիք շների» առաջնորդը:
Փիրուզա ՄԵԼԻՔՍԵԹՅԱՆ
Ծաղրանկարը` ՆԻԿՕ-ի (Նիկոլայ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ)